Widget przeznaczony do wyświetlania podstawowych informacji o artykule. Aby edytować te informacje przejdź do podstawowej edycji.
Chodzenie na palcach u dzieci – kiedy to norma, a kiedy może niepokoić?Chodzenie na palcach u dzieci to częste zjawisko, które zazwyczaj nie budzi niepokoju i jest elementem naturalnego rozwoju. W niektórych przypadkach jednak, utrzymujący się nawyk chodzenia na palcach może wskazywać na poważne problemy zdrowotne, takie jak zaburzenia napięcia mięśniowego czy zaburzenia neurologiczne. W artykule omówimy, kiedy chodzenie na palcach jest normą i z czego wynika, a kiedy warto zasięgnąć porady specjalisty.
AKTUALIZACJA: 2 października, 2024
WERYFIKACJA MERYTORYCZNA
Jagoda Węglarz
Spis treści
Wszystkie elementy spisu treści zostaną pobrane i wyświetlone automatycznie na podstawie uzupełnionych danych w widgetach "Rozdział"
Ta sekcja widoczna jest tylko podczas edycji!
Chodzenie na palcach u dzieci - norma czy zaburzenie?
Wartość odnośnika: Chodzenie-na-palcach-u-dzieci---norma-czy-zaburzenie--
Chodzenie na palcach u dzieci - norma czy zaburzenie?
Rodziców małych dzieci może niepokoić, że dziecko zaczyna chodzić na palcach, co wydaje się mało naturalnym i nieergonomicznym sposobem chodzenia. U wielu dzieci jest to jednak norma rozwojowa.
Chodzenie na palcach jest bardzo częstym zjawiskiem u małych dzieci uczących się chodzić. Występuje ono u około 10-40% dzieci w wieku od 10-12 miesięcy do 3 lat. Dlatego też zaobserwowanie u dziecka stawiającego pierwsze kroki, sporadycznego chodu na palcach, nie powinno rodziców napawać niepokojem i jest normalnym elementem nauki chodzenia.
Ta sekcja widoczna jest tylko podczas edycji!
Jak długo dziecko może chodzić na palcach?
Wartość odnośnika: Jak-d-ugo-dziecko-mo-e-chodzi-na-palcach--1
Jak długo dziecko może chodzić na palcach?
Chodzenie na palcach jest typowe dla dzieci, które uczą się chodzić, a to dzieje się w różnym wieku – zazwyczaj dzieci stawiają pierwsze kroki w okolicy pierwszych urodzin. Doskonalą potem chód oraz bieganie czy chodzenie po schodach do wieku przedszkolnego i w tym okresie taki sporadyczny chód może się naturalnie pojawiać.
Jednak jeśli to zachowanie utrzymuje się po 2. roku życia, może być sygnałem do niepokoju i wskazywać na potencjalne problemy zdrowotne, takie jak zaburzenia neurologiczne czy problemy z napięciem mięśniowym. W takich przypadkach zdecydowanie rodzice powinni umówić konsultację ze specjalistą fizjoterapeutą dziecięcym.
Ta sekcja widoczna jest tylko podczas edycji!
Dlaczego dziecko chodzi na palcach?
Wartość odnośnika: Dlaczego-dziecko-chodzi-na-palcach--2
Dlaczego dziecko chodzi na palcach podczas nauki chodzenia?
Dzieci, które uczą się chodzić (około 12-18 miesiąca życia) często chodzą na palcach. Testują dzięki temu różne możliwości chodu. Często taki sposób poruszania się jest dla nich formą zabawy lub wyrażenia emocji. Jeśli jednak sytuacja się przedłuża i zauważamy, że dziecko przez większość czasu prezentuje chód na palcach i obserwujemy ten fakt również powyżej 2 r.ż. należy skonsultować się ze specjalistą.
Musimy zdać sobie sprawę, że nauka chodzenia to dla dziecka ogromny wysiłek i wyzwanie rozwojowe – musi nauczyć się koordynacji kończyn, korzystać ze zmysłu równowagi oraz dostosować mięśnie i układ kostny do postawy wyprostowanej. Naszym przodkom zajęło to w toku ewolucji wiele tysięcy lat, a dziecko odtwarza tę ewolucyjną zdobycz w czasie kilku miesięcy.
Chodzenie na palcach ma wiele przyczyn, których występowanie jest absolutnie normalnym i właściwym rozwojowo zjawiskiem.
Niedojrzałość układu ruchu
Dzieci podczas nauki chodzenia nie potrafią jeszcze prawidłowo postawić stopy. Brakuje im koniecznej koordynacji i odruchów oraz siły mięśni. Chodzenie na palcach jest sposobem na wzmocnienie mięśni stóp i nóg oraz opanowanie równowagi i stabilności.
Testowanie różnych sposobów chodzenia
Chodząc na palcach, ale także na krawędziach stóp czy stopami do wewnątrz lub na zewnątrz, dzieci eksperymentują z różnymi technikami stawiania kroków i utrzymywania równowagi. Jest to naturalna część procesu uczenia się chodzenia. Pozwala to dzieciom testować i rozszerzać zakres ruchów, budują i testując odpowiedni wzorzec chodu.
Dostarczanie bodźców sensorycznych
Chodzenie na palcach dostarcza również, nowych, ciekawych i potrzebnych bodźców dla tzw. układu przedsionkowego, będącego częścią układy nerwowego, odpowiedzialnego za równowagę.
Mniejsza płaszczyzna podparcia i wyżej ustawiony środek ciężkości ciała wymagają od dziecka lepszej kontroli stabilności, którą w ten sposób ćwiczy.
Ta sekcja widoczna jest tylko podczas edycji!
Sporadyczne i częste chodzenie na palcach
Wartość odnośnika: Sporadyczne-i-cz-ste-chodzenie-na-palcach-3
Sporadyczne i częste chodzenie na palcach
Jeśli chodzenie na palcach występuje sporadycznie u młodszych dzieci, nie ma powodu do niepokoju.
Problem pojawia się, gdy dziecko chodzi na palcach znacznie częściej niż na całych stopach lub gdy taki wzorzec utrzymuje się powyżej 2 roku życia. Wtedy należy skonsultować się z lekarzem – pediatrą lub fizjoterapeutą specjalizującym się w pracy z małymi dziećmi, w celu wykluczenia niepokojących przyczyn.
Ta sekcja widoczna jest tylko podczas edycji!
Co oznacza ciągłe chodzenie na palcach u dzieci?
Wartość odnośnika: Co-oznacza-ci-g-e-chodzenie-na-palcach-u-dzieci--4
Co oznacza ciągłe chodzenie na palcach u dzieci?
Ciągłe, przedłużające się chodzenie na palcach może być symptomem różnego rodzaju zaburzeń i schorzeń m.in.:
- skrócenie/przykurcz ścięgna Achillesa,
- zaburzeń rozwoju ruchowego,
- problemów w zakresie integracji sensorycznej,
- zaburzeń napięcia mięśniowego,
- mózgowego porażenia dziecięcego,
- dystrofii mięśniowej,
- zaburzeniami ze spektrum autyzmu.
Często również zbyt szybkie sadzanie, stawianie, trzymanie za rączki uczącego się stawiać pierwsze kroki niemowlęcia przez opiekunów może predysponować do wystąpienia chodu na palcach.
Wykluczenie powyższych wskazuje, że mamy do czynienia z idiopatycznym chodem na palcach – czyli wystąpieniem chodu na palcach o nieznanym podłożu, co wymaga pogłębionej diagnozy, w tym diagnozy neurologicznej.
Ta sekcja widoczna jest tylko podczas edycji!
Do jakiego specjalisty się zwrócić?
Wartość odnośnika: Do-jakiego-specjalisty-si-zwr-ci--5
Do jakiego specjalisty się zwrócić, gdy dziecko chodzi na palcach?
Rodzice powinni monitorować sposób chodzenia dziecka i sprawdzać, czy następują zmiany i wygaszanie takiego nawyku. Ważne jest, aby monitorować, czy chodzenie na palcach nie staje się dominującym sposobem poruszania się.
Jeśli pomimo zachęcania do chodzenia na pełnych stopach i dobrze dobranego obuwia, dziecko nadal regularnie chodzi na palcach, należy skonsultować się z lekarzem (pediatrą lub lekarzem rehabilitacji) oraz fizjoterapeutą specjalizującym się w pracy z małymi dziećmi, w celu pogłębionej oceny rozwoju dziecka i wdrożenia odpowiedniej terapii.
Konsultacja fizjoterapeutyczna
Porozmawiaj z ekspertką, jeśli niepokoi Cię rozwój ruchowy i chód dziecka.
Ta sekcja widoczna jest tylko podczas edycji!
Jakie mogą być konsekwencje chodu na palcach?
Wartość odnośnika: Jakie-mog-by-konsekwencje-chodu-na-palcach--6
Jakie mogą być konsekwencje chodu na palcach?
Regularne i długoterminowe chodzenie na palcach może, niestety, prowadzić do trudności rozwojowych. Taki chód, jeśli staje się dominującym sposobem poruszania się u dziecka, może prowadzić do szeregu długoterminowych skutków zdrowotnych.
Problemy z postawą
Długotrwałe chodzenie na palcach może prowadzić do nieprawidłowej postawy ciała. Dziecko chodząc na palcach, ma przesunięty środek ciężkości do przodu, co wpływa na postawę dziecka, gdyż szkielet nie jest obciążany w osi ciała.
Wynikiem tego mogą być wady w obrębie krzywizn kręgosłupa, kolan, stóp co z kolei może mieć poważne konsekwencje zdrowotne w późniejszym życiu.
Bóle stawów, ograniczenia zakresu ruchu
To z kolei może powodować dolegliwości bólowe. Długotrwałe chodzenie na palcach przeciąża niektóre struktury kostne i/lub mięśniowe nóg i stóp, co może prowadzić do chronicznych bólów stawów oraz zwiększać tonus mięśniowy. Dzieci mogą skarżyć się na bóle w okolicy stóp, kostek i kolan.
Często wtórnym problemem jest skrócenie, przykurcz ścięgna Achillesa (jeśli nie jest on pierwotną przyczyną), a co za tym idzie ograniczeniem zakresu ruchu w stawie skokowym.
Długotrwale utrzymujący się chód na palcach może wpływać na wyżej położone partie ciała – nieprawidłowo ustawiona stopa będzie miała wpływ na staw kolanowy, biodrowy, miednicę i ich nieprawidłową pracę oraz ułożenie.
Problemy z układem równowagi
Chodzenie na palcach wpływa na zaburzony rozwój układu równowagi, co może prowadzić do częstszych upadków i urazów. Dzieci mogą mieć trudności z utrzymaniem równowagi w różnych sytuacjach, co ogranicza ich aktywność fizyczną.
Zmiany w strukturze stopy
Długotrwałe chodzenie na palcach może powodować zmiany w strukturze stopy, takie jak poszerzenie przodostopia czy deformacje pięty. Może to prowadzić do powstawania bolesnych modzeli i zgrubień naskórka.
Wpływ na rozwój psychomotoryczny
Chodzenie na palcach może być związane z zaburzeniami rozwoju psychomotorycznego, takimi jak zaburzenia sensoryczne. Dziecko chodzące na palcach może mieć trudności z integracją sensoryczną, co wpływa na jego zdolności poznawcze, a w efekcie społeczne i emocjonalne.
Ta sekcja widoczna jest tylko podczas edycji!
Co robić, gdy dziecko chodzi na palcach?
Wartość odnośnika: Co-robi-gdy-dziecko-chodzi-na-palcach--7
Co robić, gdy dziecko chodzi na palcach?
W przypadku zauważenia długotrwałego chodzenia na palcach u dziecka po 2. roku życia, zaleca się konsultację z lekarzem lub fizjoterapeutą w celu oceny potencjalnych problemów zdrowotnych i rozpoczęcia odpowiedniej terapii.
Najlepiej skonsultować się ze specjalistą, który holistycznie spojrzy na dziecko, oceni jego chód, przeprowadzi testy funkcjonalne i na tej podstawie będzie poszukiwał przyczyny problemu a następnie zaproponuje dalszą indywidualną dla dziecka ścieżkę postępowania.
Ważny jest również dobór właściwego obuwia, o czym piszemy poniżej.
To co opiekunowie mogą zrobić w domu oprócz ćwiczeń, to wprowadzić proste zabawy. Takie aktywności, które można wykonywać w domu to chód tyłem, chód pod górkę, zabawy w pozycji kucznej.
Pamiętajmy, że chodzenie na palcach jest zazwyczaj wypadkową innych problemów, dlatego podczas wyżej wymienionych zabaw nie należy skupiać się wyłącznie na stopie – eliminacja lub złagodzenie pierwotnego problemu będzie miało duży wpływ na poprawę chodu.
Ta sekcja widoczna jest tylko podczas edycji!
Jak wyeliminować chodzenie na palcach?
Wartość odnośnika: Jak-wyeliminowa-chodzenie-na-palcach--8
Jak wyeliminować chodzenie na palcach?
Pierwszym krokim jest poznanie przyczyny takiego nawyku. Najlepszym rozwiązaniem jest tutaj wizyta u fizjoterapeuty, który zbada całościowo dziecko i oceni jego postawę oraz sprawność układu ruchu.
Należy uzbroić się w cierpliwość i zadbać o regularność ćwiczeń oraz zaufać rekomendacjom specjalistów. Po poznaniu przyczyny takiego nawyku oraz doborze odpowiedniego obuwia, fizjoterapeuta przygotuje zestaw ćwiczeń i sugestii dotyczących organizacji przestrzeni dla dziecka.
Regularne wykonywanie zleconych przez fizjoterapeutę ćwiczeń i odpowiednio wczesna interwencja w większości przypadków przynosi bardzo dobre rezultaty.
Ta sekcja widoczna jest tylko podczas edycji!
Dobór właściwego obuwia
Wartość odnośnika: Dob-r-w-a-ciwego-obuwia-9
Dobór właściwego obuwia
Chcą wyeliminować chodzenie na palcach, trzeba również zwrócić uwagę na buty, w jakich na co dzień chodzi dziecko – może być to przyczyna, która jest najprostsza do usunięcia.
Niewłaściwe obuwie – zbyt ciasne lub niewłaściwie dopasowane – może wpływać na sposób chodzenia dziecka i prowadzić do preferencji stawiania kroków na palcach.
Istotna jest też konstrukcja obuwia. Buty, które mają zadarte noski i/lub uniesioną piętę mogą dawać bodziec do chodzenia na palcach. Natomiast buty z płaską podeszwą niejako utrudniają dziecku wejście na palce.
W niektórych przypadkach, jeśli przyczyna wynika z niewłaściwego rozwoju układy ruchu, konieczne może być dobranie odpowiednich wkładek lub specjalnego obuwia ortopedycznego.
Jeśli chodzi o dobranie obuwia ortopedycznego – jeśli jest to konieczne – przed jego zakupem zalecamy konsultację z fizjoterapeutą.
Ta sekcja widoczna jest tylko podczas edycji!
Czy chodzenie na palcach to objaw autyzmu?
Wartość odnośnika: Czy-chodzenie-na-palcach-to-objaw-autyzmu--10
Czy chodzenie na palcach to objaw autyzmu?
Utrzymujące się chodzenie na palcach u małych dzieci może być jednym – chociaż nie dominującym – z objawów autyzmu. U dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, chodzenie na palcach wynika z nadwrażliwości sensorycznej.
Dzieci te mogą odczuwać dyskomfort lub ból przy kontakcie stóp z podłożem, co skłania je do unikania pełnego obciążenia stóp.
Musimy podkreślić, że samo chodzenie na palcach nie jest objawem sugerującym autyzm. Dopiero jeśli chodzenie na palcach pojawia się razem z innymi objawami autyzmu, to jest to również wskazanie do wykonanie całościowej diagnozy spektrum autyzmu.
Ta sekcja widoczna jest tylko podczas edycji!
Chodzenie na palcach - podsumowanie rekomendacji
Wartość odnośnika: Chodzenie-na-palcach---podsumowanie-rekomendacji-11
Chodzenie na palcach - podsumowanie rekomendacji
Chodzenie na palcach u dzieci, zwłaszcza tych uczących się chodzić, jest często normalnym etapem rozwoju i zazwyczaj nie stanowi powodu do niepokoju. Jednak jeśli taki nawyk utrzymuje się po 2. roku życia lub jest częsty czy dominujący, należy skonsultować się z lekarzem pediatrą oraz fizjoterapeutą dziecięcym.
Specjalista oceni sposób chodzenia dziecka, przeprowadzi testy funkcjonalne i postawi diagnozę, a w razie potrzeby zaplanuje odpowiednią terapię oraz zaproponuje indywidualnie dopasowane ćwiczenia tak, by przywrócić jak najlepszą kontrolę posturalną i motoryczną.
Kluczowe jest również dobranie odpowiedniego obuwia. Należy unikać butów z zadartymi noskami, ponieważ mogą one prowokować do chodzenia na palcach. W niektórych przypadkach specjalista może zalecić obuwie ortopedyczne lub odpowiednie wkładki, które wspomogą prawidłowy rozwój układu ruchu.
Dobrą wiadomością dla rodziców jest to, że regularna praca i współpraca z fizjoterapeutą przynosi w większości przypadków znaczną poprawę lub eliminuje całkowicie ten nawyk.
Ta sekcja widoczna jest tylko podczas edycji!
Bibliografia
Wartość odnośnika: Bibliografia-12
Bibliografia - materiały o chodzeniu na palcach
- Williams C.M., Tinley P., Curtin M.: Idiopathic toe walking and sensory processing dysfunction. ”J Foot Ankle Res”, 2010, 16, 3-16.
- J. Bone Joint Surg Am. Idiopathic Toe-Walking: Prevalence and Natural History from Birth to Ten Years of Age. 2018 Apr 18;100(8):640-647
- D Hemo Y; Macdessi SJ; Pierce RA; Aiona MD and Sussman MD. Outcome of patients after Achilles tendon lengthening for treatment of idiopathic toe walking. Journal of Pediatric Orthopedics. 2006; 26:336-340
- Westberry D.E., Davids J.R., Davis R.B., de MoraisFilho M.C.: Idiopathic toe walking: a kinematic and kinetic profile. „J PediatrOrthop”, 2008, 28 (3), 352-358.
Dowiedz się więcej o rozwoju dziecka
Fizjoterapia
Metoda NDT Bobath – czym jest i co rodzic powinien o niej wiedzieć?
Rozwój dziecka
Terapia ręki – na czym polega i jak przebiega?
ASD
Wczesna diagnoza autyzmu – jak rozpoznać ASD u dziecka do wieku przedszkolnego?
Diagnoza
Jak wygląda proces diagnozy integracji sensorycznej i opinia opisowa SI?
Umów się na konsultację
Zadzwoń:
+48 502 201 208
8.00 – 20.00
(od poniedziałku do piątku)
Wielicka 20, Kraków
