Dieta sensoryczna stanowi indywidualnie dopasowany zestaw aktywności. Ich celem jest zapewnienie odpowiedniego poziomu stymulacji zmysłowej dziecka w życiu codziennym. Poprzez świadome dostarczanie lub ograniczanie określonych bodźców sensorycznych, dieta wpływa na funkcjonowanie układu nerwowego dziecka oraz zapobiega jego przeciążeniu. 

Stymulacja dotykowa

Przykładowe aktywności dla dzieci z nadwrażliwością dotykową

Rozpoczynamy od stymulacji, którą dziecko akceptuje, pozwalając mu samodzielnie badać nowe faktury. Dotyk powinien być raczej mocniejszy niż delikatniejszy, gdyż lekki dotyk może być bardziej drażniący dla dzieci z nadwrażliwością. 

• masaż z wykorzystaniem różnych faktur — dziecko może samo wybierać stosowane faktury i sposób masażu 
• zabawy z masami plastycznymi o różnej konsystencji: ciastolina, piasek kinetyczny, slime, masy terapeutyczne 
• odgadywanie faktur z zamkniętymi oczami — używanie do masażu rozpoznanej faktury
• wspólne przygotowywanie posiłków: ugniatanie ciasta, mieszanie składników, mycie warzyw i owoców
• skuteczne są również zabawy z wykorzystaniem koców, poduszek czy materacy, które dostarczają głębokiego nacisku, co może działać organizująco na układ nerwowy dziecka
• proponowanie dziecku różnych myjek do kąpieli — dziecko może samo wybrać 
• wycieranie ręcznikiem stosując nacisk

Aktywności dla dzieci z podwrażliwością dotykową

Podwrażliwość dotykowa charakteryzuje się zmniejszoną wrażliwością na ból, tendencją do gryzienia i żucia przedmiotów niejadalnych oraz potrzebą częstego dotykania różnych faktur i ludzi. Dzieci z podwrażliwością dotykową często preferują intensywne, mocne doznania dotykowe i nie zauważają zabrudzeń na swoim ciele. Dla dzieci z podwrażliwością dotykową zalecane są intensywne stymulacje dotykowe. 

• masaż wibracyjny
• zabawy z różnorodnymi fakturami (szorstkie gąbki, szczotki, materiały o wyraźnej fakturze)
• aktywności z wykorzystaniem materiałów sypkich jak kasza, ryż czy piasek
• zabawy z ciężkimi kocami, poduszkami lub kamizelkami obciążeniowymi, które dostarczają intensywnych wrażeń proprioceptywnych, pomagających w regulacji stanu pobudzenia
• dobrze sprawdzają się również zabawy typu „walka na poduszki”, siłowanki z rodzice, kontrolowane upadki na materac, czy skoki na trampolinie
• zabawy z masami plastycznymi o różnych konsystencjach, malowanie palcami czy malowanie ciała

Stymulacja przedsionkowa

Aktywności dla Dzieci z Nadwrażliwością Przedsionkową

Nadwrażliwość przedsionkowa przejawia się lękiem przed aktywnościami ruchowymi, takimi jak huśtanie się, zjeżdżanie czy kręcenie. Dzieci z nadwrażliwością przedsionkową mogą bać się utraty gruntu pod stopami, unikać niestabilnych powierzchni oraz odczuwać niepokój w pozycji głową w dół. Dla takich dzieci ruch powinien być wprowadzany stopniowo, z poszanowaniem ich granic i w tempie, które akceptują.

• delikatne bujanie w fotelu bujanym
• powolne kołysanie w hamaku lub na huśtawce 
• przeciąganie na kocu
• spokojne balansowanie na piłce rehabilitacyjnej w pozycji siedzącej 
• warto wprowadzać aktywności, w których dziecko ma kontrolę nad ruchem, np. kołysanie się na koniku na biegunach czy bujanie w fotelu
• ćwiczenia równoważne z wykorzystaniem niskich belek równoważnych czy poduszek sensorycznych, zaczynając od stabilnych powierzchni i stopniowo zwiększając poziom trudności

Wszystkie aktywności ruchowe muszą być akceptowane przez dziecko – nie można forsować ruchu, który wywołuje u dziecka niepokój. Należy obserwować stan pobudzenia dziecka i dostosować do niego tempo aktywności ruchowej.

Stopniowe oswajanie z ruchem, skupiając się przede wszystkim na ruchu liniowym niż rotacyjnym, może pomóc dziecku przezwyciężyć lęk i rozwinąć tolerancję na stymulację przedsionkową.

Aktywności dla dzieci z podwrażliwością przedsionkową

Dzieci z podwrażliwością przedsionkową wykazują zwiększoną potrzebę ruchu, często kręcą się, biegają i skaczą bez oznak zmęczenia, czy zawrotów głowy. Dla tych dzieci zalecane są intensywne aktywności ruchowe, które zaspokoją ich potrzebę stymulacji przedsionkowej.

• kręcenie na krześle obrotowym 
• intensywne bujanie w fotelu bujanym
• kontrolowane wspinanie się po meblach i zeskakiwanie na materac
• skoki na trampolinie 
• zabawy na huśtawkach o różnym typie ruchu (np. platformowe, wahadłowe),
• zjeżdżalnie
• turlanie się po podłodze w różnych kierunkach
• aktywności wymagające utrzymania równowagi: chodzenie po linie narysowanej na podłodze, balansowanie na jednonogim stołku czy przechodzenie przez niestabilne powierzchnie (np. poduszki, materace)
• jazda na hulajnodze, rowerze czy rolkach 
• tańce z różnorodnymi ruchami
• zabawy z piłką wymagające równowagi
  

Należy pamiętać, że system przedsionkowy razem z systemem proprioceptywnym regulują pracę systemu nerwowego dziecka, dlatego często aktywności stymulujące oba te układy są łączone dla osiągnięcia najlepszych efektów.

Stymulacja proprioceptywna

Aktywności dla dzieci z podwrażliwością proprioceptywną

Podwrażliwość proprioceptywna objawia się niekontrolowanymi, chaotycznymi ruchami ciała, mniejszą precyzją ruchów rąk oraz tendencją do gryzienia i szczypania – siebie i innych. Dzieci z podwrażliwością proprioceptywną często preferują mocny uścisk, niszczą zabawki z powodu słabszej kontroli siły chwytu oraz mają trudności z dostosowaniem siły do zadania. Dla dzieci z podwrażliwością proprioceptywną zalecane są intensywne aktywności dostarczające silnej stymulacji

• noszenie, ciągnięcie i pchanie ciężkich przedmiotów
• dociski stawowe (według przekazanej instrukcji przez terapeutę)
• skakanie, czołganie się, czy pełzanie
• zabawy z użyciem kamizelki obciążeniowej, kołdry obciążeniowej czy obciążonych zabawek (po zaleceniu przez terapeutę)
• zabawy z kocem obciążeniowym
• aktywności polegające na pokonywaniu oporu: przeciskanie się przez tunele, przesuwanie cięższych przedmiotów, spokojne ćwiczenia rozciągające
• aktywności wprowadzające zorganizowane wzorce ruchowe, takie jak proste ruchy jogi czy tai-chi, które łączą kontrolowany ruch z oddechem. 
• zadania wymagające użycia siły: zabawy w przepychanie i siłowanie się, ściskanie piłki odstresowującej, zagniatanie ciasta, przeciąganie liny
• włączanie w codzienne czynności domowe: wyciąganie mokrego prania z pralki, układanie książek na półce, czy pomoc w przenoszeniu zakupów.

Są to oczywiście tylko przykładowe propozycje aktywności, które mogą się pojawić w diecie sensorycznej. Musimy też podkreślić, że skuteczna dieta sensoryczna powinna być zawsze konsultowana ze specjalistą integracji sensorycznej i dostosowana do indywidualnych potrzeb dziecka oraz jego wieku.