Diagnoza sprawności ręki z oceną grafomotoryczną
Sprawne operowanie dłońmi jest kluczowe dla rozwoju dziecka. Aby je ocenić, specjalista prowadzi proces oceny umiejętności pisania, analizę koordynacji ruchowej dłoni i palców oraz chwytu. Przeprowadza się ją głównie w celu zidentyfikowania trudności lub zaburzeń, które mogą wpływać na płynność, szybkość i jakość pisma dziecka. Dzięki tej diagnozie specjaliści mogą zaproponować odpowiednie metody pracy i ćwiczenia, które wspomogą rozwój umiejętności grafomotorycznych, poprawiając zdolność dziecka do pisania, rysowania i małej manipulacji.
Kiedy przeprowadzić diagnozę grafomotoryczną ręki?
Tworzenie, pisanie, zabawa, malowanie i konstruowanie – wszystkie te czynności wymagają sprawnej dłoni i odpowiedniego chwytu. Czasem jednak dzieci mają specyficzne problemy z opanowaniem konkretnych ruchów czy umiejętnościami manipulacyjnymi.
Diagnoza grafomotoryczna ręki jest wskazana, gdy
- występują znaczące opóźnienia w osiąganiu kamieni milowych związanych z umiejętnościami motorycznymi dłoni
- dziecko przyjmuje nienaturalną postawę podczas pisania lub innych czynności wykonywanych w postawie siedzącej przy stole, np. jedzenia
- dziecko ma problemy w czynnościach samoobsługowych wymagającej precyzji ruchu, np. zapinanie guzików, wyciskanie pasty na szczoteczkę itp
- Pojawiają się u dziecka trudności związane z precyzją i koordynacją ruchów ręki podczas pisania i rysowania, co manifestuje się poprzez nieczytelne pismo, niewłaściwy uchwyt kredki czy długopisu
- W trakcie zabawy precyzyjnej lub konstrukcyjnej dziecko doświadcza frustracji lub unika tego typu zabaw i aktywności
- maluch unika dotykania zróżnicowanych faktur, nie lubi się brudzić,
- Rozpoznane zostały zaburzenia rozwojowe, takie jak dysgrafia, zaburzenia koordynacji ruchowej czy inne zaburzenia neurologiczne, które mogą wpływać na zdolność grafomotoryczną.
- nie jest ustalona lateralizacja
Jak przebiega i ile trwa diagnoza sprawności ręki?
oraz inne informacje praktyczne
1.
Wywiad z rodzicami / opiekunami. Obserwacja i badanie dziecka
Pierwsze z nich to konsultacja przeprowadzana przez diagnostę z rodzicami. W trakcie pierwszej części rozmowy zbierzemy również informacje o przebiegu dotychczasowego rozwoju dziecka.
W dalszej części tego spotkania będziemy obserwować dziecko podczas naturalnej zabawy lub prostych zadań, by ocenić jego sprawność i kompetencje. Ocenie podlegają między innymi:
- mała motoryka
- chwyty
- zakres ruchomości stawów: barkowego, łokciowego i nadgarstka
- napięcie mięśniowe i postawy ciała podczas pisania i rysowania oraz zabawy precyzyjnej
- stabilizacja posturalna
- przetrwałe odruchy
- umiejętność wykonywania czynności manualnych, takich jak zakładanie skarpetek, zapinanie guzików, wiązanie sznurowadeł
- sprawności w czynnościach grafomotorycznych, np. rysowanie, malowanie, wycinanie, pisanie po śladzie
- reakcja na kontakt z substancjami o wyrazistej fakturze lub lepkiej konsystencji, np. piasek, plastelina
- umiejętność utrzymywania i manipulowania przedmiotami w dłoni
- lateralizacja (dominacja ręki)
Po przeprowadzeniu testów, specjalista analizuje wyniki, aby określić mocne strony dziecka i obszary, które mogą sprawiać mu trudności w codziennych czynnościach i nauce.
2.
Przedstawienie i omówienie diagnozy oraz rekomendacji
Po kilku dniach spotkamy się z opiekunami ponownie (już bez dziecka) i przedstawimy wyniki diagnozy i nasze obserwacje dotyczące rozwoju i sprawności małej motoryki dziecka, oraz ewentualne rekomendacje dotyczące jego wyboru.
Wyjaśnimy dlaczego i co może sprawiać dziecku trudność oraz jak je wspierać w tym obszarze.
Jak się przygotować i co zabrać?
Żeby diagnoza przebiegła sprawnie i była jak najbardziej rzetelna, warto się trochę przygotować.
Bardzo pomocne w rozmowie będzie przyniesienie na rozmowę:
- wytworów dziecka – prac plastycznych, wyklejanek
- nagranych próbek zachowania dziecka w trakcie rysowania, pisania
- nagranych próbek zachowania dziecka w trakcie zabawy klockami
- książeczki zdrowia i wyników na siatkach centylowych,
- wyników badań i diagnoz, jeśli były realizowane,
- opinii z placówki, do której chodzi dziecko,
- spisanych pytań i wątpliwości.
Jak przygotować dziecko?
Przygotowanie dziecka do diagnozy gotowości szkolnej wymaga od rodzica delikatnego podejścia - rozmowa z obcą osobą może być stresująca.
Warto przygotować dziecko na to, co może się wydarzyć podczas wizyty, w tym na rozmowy o zabawach i ulubionych zajęciach dziecka i tym, czego nie lubi. Pomocne jest wyjaśnienie, że ta rozmowa ma pomóc dziecku lepiej się rozwijać i zdobywać nowe sprawności.
Warto zachęcać do wyrażania uczuć i odpowiadać dziecku cierpliwie na jego pytania. To naturalne, że obawy i ciekawość się pojawiają.
Jeśli to możliwe, wspólnie z dzieckiem można przygotować nagrania w różnych sytuacjach - zabawy w domu, wykonywania prac plastycznych, malowania czy budowania. To dobra okazja do rozmowy o tym, co dziecko lubi i jak dobrze sobie radzi w różnych sytuacjach.
Dzięki takiemu podejściu, zmniejszy się towarzyszący sytuacji diagnozy stres, co ułatwi zaangażowanie się dziecka w proces wywiadu i obserwacji.
Udział i rola rodzica
Zaangażowanie rodziców w proces diagnostyczny jest kluczowe, ponieważ są głównymi obserwatorami codziennej funkcjonowania dziecka, dzięki czemu mają kluczowe informacje, które są niezbędne do postawienia trafnej diagnozy.
Idealnie, jeśli na pierwszą konsultację dziecko może przyjść z dwójką opiekunów, bo część wywiadu najlepiej przeprowadzić tylko z osobą dorosłą, aby nie omawiać problemów dziecka, przy dziecku, które słucha.
Jeśli z różnych powodów nie jest to możliwe, znajdziemy optymalne rozwiązanie i dostosujemy przebieg rozmowy do obecności dziecka.
Bardzo docenimy zgłaszanie obaw i wątpliwości – rodzice mają świetną intuicję i przekazywanie zespołowi diagnostycznemu swoich obaw, może prowadzić do poznania lepiej kontekstu i sytuacji dziecka.
Współpraca z zespołem czyli aktywne uczestnictwo – najlepiej obojga opiekunów – w spotkaniach ze specjalistą, pomaga przygotować jak najbardziej rzetelną diagnozę.
Rozmawiając z naszymi specjalistami, warto zadawać dużo pytań i upewniać się, że wszystko, co mówi specjalista, jest zrozumiałe.
Co otrzymamy po zakończeniu diagnozy grafomotorycznej?
Po diagnozie specjalista przekazuje:
- podsumowanie wywiadu;
- rekomendacje dotyczące dalszych kroków, ewentualnie zalecenia do konsultacji z innymi specjalistami (integracji sensorycznej, fizjoterapii) oraz rekomendacje przeprowadzenia badań;
- informację o mocnych stronach dziecka i o tym, jak wspierać dziecko w obszarach problematycznych.
Dalsze kroki po diagnozie ręki?
W zależności od wyników diagnozy, możemy zarekomendować podjęcie ćwiczeń w domu, lub zaproponować przeprowadzenie terapii obejmującej spotkania ze specjalistą.
Gdzie się odbywa diagnoza?
Spotkania i obserwacja dziecka odbywają się w Centrum Fiklon, na ulicy Wielickiej 20, Kraków.
W przypadku braku możliwości spotkania osobistego, możliwe jest przeprowadzenie wywiadu wstępnego oraz podsumowania z omówieniem wyników w postaci rozmowy zdalnej.
Poznaj specjalistkę
Umów się na konsultację
