Diagnoza zachowania i emocji dziecka KOZE
Procesy adaptacyjne małego dziecka są niedoskonałe, a jego układ nerwowy niedojrzały. Nawet mało znaczące z dorosłego punktu widzenia wydarzenia, przez dziecko mogą być odbierane bardzo intensywnie. Maluch nie zawsze jest w stanie poradzić sobie z przeżywanymi trudnościami. Komunikuje je jednak, jak potrafi: problemami ze snem, jedzeniem, zaburzeniami w zachowaniach społecznych, zmianami w nawykach lub trudnymi zachowaniami w przedszkolu.
Co to jest KOZE?
Karty Oceny Zachowania i Emocji (KOZE) są narzędziem oceny i opisu ewentualnych nieprawidłowości w zachowaniu i reakcjach emocjonalnych dziecka od wieku niemowlęcego do końca okresu szkolnego – od 1. miesiąca do końca 15. roku życia.
Pozwalają na wykrycie niepokojących objawów w zachowaniu i reakcjach emocjonalnych dziecka oraz sklasyfikowanie ich w określonych obszarach.
Kiedy przeprowadzić diagnozę KOZE?
Karty Oceny obejmują ocenę rozwoju dziecka w następujących sferach:
- sen,
- odżywianie,
- wydalanie,
- samodzielność,
- nawyki,
- relacje społeczne,
- ruch,
- koncentracja,
- zachowanie,
- emocje.
Diagnoza testem KOZE jest zatem wskazana, gdy:
- rodzice chcą sprawdzić, czy dotychczasowy rozwój dziecka przebiega harmonijnie;
- dziecko rozpoczyna edukację w przedszkolu lub szkole;
- dziecko przejawia niefunkcjonalne zachowania, utrudniające proces wychowawczy;
- placówka, do której dziecko uczęszcza, prosi o konsultację pedagogiczną;
- coś w realizacji funkcji życiowych lub zachowaniu dziecka niepokoi opiekunów;
- rodzina przeżywa dużą zmianę (np narodziny rodzeństwa, przeprowadzka) lub trudny czas (np długotrwała choroba);
- dziecko ma doświadczenie gwałtownego emocjonalnego reagowania na różne wydarzenia.
Jak przebiega i ile trwa diagnoza zachowania i emocji dziecka KOZE?
oraz inne informacje praktyczne
Diagnoza składa się z 2 spotkań.
1.
Wywiad z rodzicami / opiekunami oraz obserwacja dziecka
Pierwsze z nich to konsultacja przeprowadzana przez terapeutę z rodzicami. W trakcie tej rozmowy zbierzemy informacje o przebiegu dotychczasowego rozwoju dziecka oraz o aktualnych zachowaniach. Pytania są zadawane według standaryzowanego kwestionariusza.
W drugiej części tego spotkania będziemy obserwować dziecko podczas zabawy swobodnej i kierowanej, prowadzonej rozmowy i wykonywania konkretnych poleceń.
2.
Przedstawienie i omówienie diagnozy oraz rekomendacji
Po kilku dniach spotkamy się z opiekunami ponownie (bez dziecka) i przedstawimy wyniki diagnozy i nasze obserwacje dotyczące rozwoju, zachowań i emocji dziecka oraz przedstawimy możliwe sposoby wsparcia. Taka rozmowa może odbywać się on-line.
Podsumowanie diagnozy rodzice mogą otrzymać w postaci opinii (do odebrania w przeciągu dwóch tygodni od drugiego spotkania)
Jak się przygotować i co zabrać?
Żeby diagnoza przebiegła sprawnie i była jak najbardziej rzetelna, warto się trochę przygotować.
Bardzo pomocne w rozmowie będzie przyniesienie na rozmowę:
- książeczki zdrowia i wyników na siatkach centylowych,
- wyników badań i diagnoz, jeśli były realizowane,
- opinii z placówki, do której chodzi dziecko,
- spisanych pytań i wątpliwości.
Jak przygotować dziecko do rozmowy?
Przygotowanie dziecka wymaga od rodzica delikatnego podejścia - rozmowa z obcą osobą może być stresująca, zwłaszcza kiedy dotyka trudnych sfer.
Warto przygotować dziecko na to, co może się wydarzyć podczas wizyty, w tym na rozmowy o zabawach i ulubionych zajęciach dziecka i tym, czego nie lubi. Pomocne jest wyjaśnienie, że ta rozmowa ma pomóc dziecku lepiej się rozwijać i zdobywać nowe sprawności.
Warto zachęcać do wyrażania uczuć i odpowiadać dziecku cierpliwie na jego pytania. To naturalne, że obawy i ciekawość się pojawiają.
Jeśli to możliwe, wspólnie z dzieckiem można przygotować nagrania w różnych sytuacjach - zabawy w domu, wykonywania prac plastycznych, malowania czy budowania. To dobra okazja do rozmowy o tym, co dziecko lubi i jak dobrze sobie radzi w różnych sytuacjach.
Dzięki takiemu podejściu, zmniejszy się towarzyszący sytuacji diagnozy stres, co ułatwi zaangażowanie się dziecka w proces wywiadu i obserwacji.
Udział i rola rodzica
Badanie KOZE opiera się głównie na pogłębionym wywiadzie z rodzicem. Zachęcamy do jak największej otwartości w odpowiadaniu na pytania diagnostyczne – każda informacja dotycząca dziecka jest istotna.
Kolejny krok to spotkanie w diadzie terapeuta – dziecko, ale oczywiste jest, że młodsze lub bardziej nieśmiałe dzieci potrzebują obecności rodzica w gabinecie. Poczucie bezpieczeństwa malucha i swobodne zachowanie jest kluczowe dla wiarygodności badania. Obecność mamy czy taty jest zatem możliwa, trzeba jednak zwrócić uwagę, by nie zakłócało to przebiegu badania.
Rozmawiając z naszymi specjalistami, warto zadawać dużo pytań i upewniać się, że wszystko, co mówi specjalista, jest zrozumiałe.
Co otrzymamy po diagnozie KOZE?
Po zakończeniu i podsumowaniu diagnozy, specjalista przekazuje:
- podsumowanie wywiadu,
- rekomendacje dotyczące dalszych kroków, ewentualnie zalecenia do konsultacji z innymi specjalistami (integracji sensorycznej, fizjoterapii) oraz rekomendacje przeprowadzenia badań,
- informację o mocnych stronach dziecka i o tym, jak wspierać dziecko w obszarach problematycznych,
- jeśli jest taka potrzeba – pisemną opinię podsumowującą badanie.
Dalsze kroki po diagnozie?
W zależności od wyników diagnozy, możemy zarekomendować przeprowadzenie terapii obejmującej spotkania ze specjalistą lub pogłębioną diagnozę w kierunku wyjaśnienia przyczyn trudności dziecka w danej sferze.
Gdzie odbywa się diagnoza?
Spotkania i obserwacja dziecka odbywają się w Centrum Fiklon, na ulicy Wielickiej 20, Kraków.
Umów się na konsultację
