Widget przeznaczony do wyświetlania podstawowych informacji o artykule. Aby edytować te informacje przejdź do podstawowej edycji.
Objawy ADHD u dzieci – na co zwracać uwagę?ADHD jest jednym z najczęściej diagnozowanych zaburzeń behawioralnych u dzieci. Objawy nadpobudliwości ruchowej u dziecka mogą mieć różnorodne formy i nasilenie, co utrudnia diagnozę tego zaburzenia. Objawy ADHD u dzieci mogą mieć istotny wpływ na ich codzienne funkcjonowanie, zarówno w szkole, jak i w relacjach społecznych. Niestety, często te symptomy są mylone z normalnymi zachowaniami dziecięcymi, co prowadzi do opóźnionej diagnozy i odpowiedniego leczenia. Dlatego ważne jest, aby rodzice, nauczyciele i inni opiekunowie byli świadomi charakterystycznych objawów ADHD u dzieci oraz jakie kroki należy podjąć, aby zapewnić im odpowiednią pomoc i wsparcie.
AKTUALIZACJA: 20 października, 2024
WERYFIKACJA MERYTORYCZNA
Magda Zapolnik
Spis treści
Wszystkie elementy spisu treści zostaną pobrane i wyświetlone automatycznie na podstawie uzupełnionych danych w widgetach "Rozdział"
Ta sekcja widoczna jest tylko podczas edycji!
Co to jest ADHD?
Wartość odnośnika: Co-to-jest-ADHD--
Co to jest ADHD?
ADHD jest skrótem od angielskiej nazwy Attention Deficit Hyperactivity Disorder, oznaczającej zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (lub zespół nadpobudliwości psychoruchowej z brakiem koncentracji uwagi). Czasem można się również spotkać z nazwą „zaburzenia hiperkinetyczne” w zależności od klasyfikacji, którą posługują się specjaliści prowadzący diagnozę ADHD.
Pomimo istniejących różnic, kryteria diagnozy ADHD w każdej klasyfikacji są zbliżone i wskazują, że nadpobudliwość psychoruchowa to zaburzenie cechujące się 3 najważniejszymi objawami występującymi u dzieci:
trudnościami z koncentracją uwagi,
nadruchliwością,
impulsywnością.
Istotnym aspektem jest fakt, czy te cechy występują w stopniu utrudniającym funkcjonowanie dziecka lub niewspółmiernym do jego rozwoju.
Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi jest jednym z najpowszechniej występujących zaburzeń rozwojowych wśród dzieci w wieku szkolnym. Jednocześnie stanowi jedno z zaburzeń, w którego obrazie klinicznym temperament odgrywa niezwykle ważną rolę.
Ta sekcja widoczna jest tylko podczas edycji!
Czym różni się ADHD od ADD?
Wartość odnośnika: Czym-r-ni-si-ADHD-od-ADD--1
ZOBACZ RÓWNIEŻ
Diagnoza ADHD u dzieci w Krakowie – terapia i specjaliści od neuroróżnorodności – FiklonCzym różni się ADHD od ADD?
ADD (skrót od angielskiego Attention Deficit Disorder) to zaburzenia koncentracji uwagi. Można uznać je za odmianę ADHD.
Najważniejsze rozróżnienie pomiędzy tymi dwoma zaburzeniami stanowi brak nadpobudliwości ruchowej lub pojawianie się jej jedynie w nieznacznym natężeniu w przypadku ADD.
Zaburzenia koncentracji uwagi zaliczane są zazwyczaj do problemów dotyczących dzieci. ADD może jednak występować zarówno u dzieci, jak i u dorosłych.
Ta sekcja widoczna jest tylko podczas edycji!
Objawy ADHD u dzieci - kiedy się pojawiają?
Wartość odnośnika: Objawy-ADHD-u-dzieci---kiedy-si-pojawiaj--2
Objawy ADHD u dzieci - kiedy się pojawiają i skąd się biorą?
Według klinicystów niektóre pierwsze symptomy ADHD można zaobserwować już w okresie niemowlęctwa, a nawet w okresie prenatalnym. Dotyczy to zwłaszcza takich symptomów jak mniejsze zapotrzebowanie na sen, wielokrotne wybudzanie się w nocy po 6. miesiącu życia, drażliwość i zwiększona wrażliwość na bodźce czy niezwykła ruchliwość w łonie matki, która występuje aż u 40 do 50% dzieci, u których w późniejszym wieku diagnozuje się zespół hiperkinetyczny.
ADHD jest zaburzeniem diagnozowanym najczęściej w wieku szkolnym, między 6. a 9. rokiem życia dziecka. Charakterystyczne objawy ADHD u dzieci stają się bardziej widoczne po rozpoczęciu nauki szkolnej, kiedy może okazać się, że dziecku dużą trudność sprawia siedzenie w ławce przez dłuższy czas, wykonywanie zadań wymagających poznawczego wysiłku czy skupienia uwagi na nauczycielu. W grupie dzieci u których zdiagnozowano ADHD, u około 2/3 tych pacjentów objawy utrzymują się w okresie dorosłości.
Przyczyny ADHD nie są jeszcze dokładnie poznane. Zwykle wskazuje się na szereg czynników, które mogą przyczynić się do lub nasilać ADHD u młodszych dzieci, w szczególności genetycznych i środowiskowych.
W niektórych wypadkach pojawienie się objawów ze spektrum ADHD powiązane jest z wcześniejszymi uszkodzeniami centralnego układu nerwowego, w szczególności urazami lub infekcjami mózgu, a także niedotlenieniem okołoporodowym.
Z tego względu zaleca się konsultację niepokojących sygnałów u dziecka z neurologiem dziecięcym, który wykluczy medyczne podłoże pojawiających się objawów (np. konsekwencje powikłań przy porodzie). Jeżeli lekarz potwierdzi, że ogólny stan dziecka jest dobry, wówczas warto zgłosić się do psychologa lub psychiatry.
Konsultacja psychologiczna
Porozmawiaj z psychologiem dziecięcym, jeśli niepokoi Cię zachowanie Twojego dziecka.
Ta sekcja widoczna jest tylko podczas edycji!
Objawy ADHD u 3-latka
Wartość odnośnika: Objawy-ADHD-u-3-latka-3
Objawy ADHD u 3-latka
U dziecka w wieku 3 lat trudności związane z ADHD sygnalizować mogą:
nasilony niepokój pojawiający się u dziecka, często bez wyraźnej przyczyny,
trudne do wyciszenia, częste, przedłużające się napady złości i płaczu w sytuacji gdy dziecku cokolwiek się nie udaje,
brak poczucia zagrożenia, np. częste bawienie się/ bieganie w pobliżu ostrych krawędzi, wspinanie się na meble, mimo, że już kilka razy dziecko się uderzyło,
samouszkodzenia (uderzanie głową w przedmioty, gryzienie rąk i inne),
duża potrzeba stymulacji np. częste psucie zabawek poprzez uderzanie nimi o podłogę lub ścianę,
bardzo szybko pojawiające się znudzenie (dziecku ciężko jest pobawić się samodzielnie nawet przez kilka minut),
problemy ze snem (wielokrotne wybudzanie się w nocy) lub/i karmieniem (dziecko reaguje niechęcią na większość produktów, odmawia próbowania nowych rzeczy, mogą pojawiać się częste wymioty).
Ta sekcja widoczna jest tylko podczas edycji!
Objawy ADHD u 4-latka
Wartość odnośnika: Objawy-ADHD-u-4-latka-4
Objawy ADHD u 4-latka
Poniższe symptomy mogą sugerować, że u dziecka w wieku 4 lat występuje ADHD:
częste psucie lub gubienie przedmiotów i zabawek, zarówno nieumyślne jak i wynikające z intensywnych emocji, np. złości,
brak reakcji na prośby i polecenia osoby dorosłej (u dziecka bez problemów ze słuchem) – dziecko może sprawiać wrażenie jakby nie słuchało tego co się do niego mówi lub było bez przerwy rozproszone,
stałe pozostawanie w ruchu; dziecko nie potrafi wysiedzieć w miejscu, np. przy stole podczas jedzenia, może budzić w dorosłych poczucie, że nigdy się nie męczy, tworzyć dużo hałasu,
brak reakcji na upomnienia i zakazy; dziecko może powielać te same, nieprawidłowe zachowania, mimo ciągłego zwracania uwagi i negatywnych konsekwencji,
samouszkodzenia (uderzanie głową w przedmioty, gryzienie rąk i inne),
częste wchodzenie w konflikty z rówieśnikami lub inicjowanie ich – zachowania takie jak wyrywanie zabawek, bicie, szarpanie lub krzyczenie na inne dzieci w reakcji na drobne nieporozumienia.
Ta sekcja widoczna jest tylko podczas edycji!
Objawy ADHD u 5 i 6-latka
Wartość odnośnika: Objawy-ADHD-u-5-i-6-latka-5
Objawy ADHD u 5 i 6-latka
U dziecka w wieku około 5-6 lat najczęstsze objawy i trudności związane z ADHD sygnalizować mogą:
częste wybuchy złości, bardzo ekspresyjne wyrażanie uczuć, czasem wiążące się z podejmowaniem zachowań agresywnych wobec rówieśników czy rodziców,
samouszkodzenia (uderzanie głową w przedmioty, gryzienie rąk i inne),
chwiejność emocjonalna,
duże trudności w siedzeniu przy stoliku podczas wykonywania zadania czy spożywania posiłku (zgłaszane przez nauczyciela lub zaobserwowane w środowisku domowym),
nieustające produkowanie mowy, często bez czekania na odpowiedź ze strony drugiej osoby, szybka zmiana tematów w rozmowie,
brak umiejętności słuchania innych osób, przerywanie wypowiedzi rozmówców,
niechęć lub brak możliwości do wykonywania przez dłuższy czas tej samej czynności,
trudności z zapamiętywaniem informacji i nauką,
zapominanie o obowiązkach i gubienie różnych przedmiotów.
Ta sekcja widoczna jest tylko podczas edycji!
Kiedy udać się do specjalisty po diagnozę ADHD?
Wartość odnośnika: Kiedy-uda-si-do-specjalisty-po-diagnoz-ADHD--6
Kiedy udać się do specjalisty po diagnozę ADHD?
Wymienione wyżej cechy i zachowania nie muszą świadczyć o trudnościach rozwojowych dziecka – co więcej, niektóre z nich stanowią pożądane i pozytywne sygnały prawidłowego rozwoju dziecka.
Ruchliwość u młodszych dzieci, ich duża aktywność, niechęć do realizowania poleceń dorosłego czy widoczne okazywanie swojego niezadowolenia, stanowią przejawy poznawczej ciekawości, uczenia się wchodzenia w relacje z rodzicami, rówieśnikami, kontroli własnych emocji oraz poznawania świata.
Pojawienie się opisanych sygnałów ze strony dziecka czasem może nie być symptomami ADHD lecz innymi zaburzeniami rozwoju, trudnościami emocjonalnymi lub czynnikami zewnętrznymi albo nowymi sytuacjami w życiu dziecka.
Rodzice lub opiekunowie powinni pomyśleć o umówieniu się na konsultację z psychologiem dziecięcym kiedy:
u dziecka występuje kilka różnych cech i zachowań charakterystycznych dla ADHD,
u dziecka występuje tylko jedna cecha typowa dla ADHD ale jest ona bardzo nasilona i wpływa na codzienne funkcjonowanie, znacznie utrudniając codzienne interakcje,
u dziecka obserwuje się cechy i zachowania, które znacząco wpływają na codzienne funkcjonowanie jego i całej rodziny oraz powodują duże napięcie,
u rodziców pojawia się lęk przed nieprawidłowościami w rozwoju dziecka, stale porównują oni swoje dzieci do innych dzieci w otoczeniu lub czują, że “coś jest nie tak” i potrzebują wsparcia oraz upewnienia się, że rozwój dziecka przebiega prawidłowo.
Warto pamiętać, że diagnoza ADHD jest złożonym procesem, w którym bierze zwykle udział kilkoro specjalistów z różnych dziedzin: psycholog i psychiatra. Proces ten oparty jest o wystandaryzowane narzędzia kliniczne do obserwacji rozwoju dziecka.
Aby dobrze ocenić objawy i rzetelnie przeprowadzić rozpoznanie zespołu nadpobudliwości psychoruchowej, konieczne jest przeprowadzenie pełnego procesu diagnozy ADHD. Dopiero wtedy można ocenić konieczność podjęcia leczenie ADHD u dziecka.
Rozpoznaniem przyczyny trudności i niepokojących zachowań dziecka nie musi być obciążony sam rodzic, a odbycie konsultacji z psychologiem nie jest równoznaczne z podjęciem kroków w kierunku diagnozy zespołu nadpobudliwości psychoruchowej dziecka.
Dla rodziców, którzy chcieliby dowiedzieć się na ten temat więcej, przygotowaliśmy artykuł opisujący jak przebiega diagnoza ADHD małego dziecka oraz w jaki sposób można wspomagać dziecko i co robić po otrzymaniu diagnozy ADHD u swojego dziecka.
Ta sekcja widoczna jest tylko podczas edycji!
Bibliografia - objawy ADHD
Wartość odnośnika: Bibliografia---objawy-ADHD-7
Bibliografia - materiały na temat objawów ADHD u dzieci:
- American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders. Wyd. 4, Washington, DC 2000.
- Lipowska, M. i Dykalska-Bieck, D. (2010). Czy impulsywność w ADHD ma komponenty temperamentalne?. Psychiatria i Psychologia Kliniczna, 3(10), 169-181.
- Mirska-Tomasz, N. i Mirski, A. Rola neuromarkerów w diagnozie ADHD.
- Neuhaus, C. Dziecko nadpobudliwe. Jak zrozumieć objawy i znaleźć odpowiednie rozwiązania. PZWL, Warszawa 2005.
- Szewczuk-Bogusławska, M. i Flisiak-Antonijczuk, H. (2013). Will new diagnostic criteria facilitate the diagnostic process of ADHD in adults?. Psychiatria Polska, 47(2), 293-302.
- World Health Organization. The ICD-10 classification of mental and behavioral disorders: clinical descriptions and diagnostic guidelines. Geneva 1992.
Dowiedz się więcej o ADHD i koncentracji uwagi
Umów się na konsultację
